بسم اللّه‌ الرحمن الرحيم در اين موقع كه قصد تشرف به قم ـ حرم اهل البيت عليهم‌السلام ـ را دارم لازم است از ملت بزرگ ايران عموماً تشكر نمايم. الحق به همت والاى اين ملت رنجديده بود كه با اتكال به قدرت لايزال الهى و اعتماد به ولى عصر ـ عجل‌اللّه‌ فرجه ـ پيروزى بر قدرتهاى شيطانى حاصل شد، و نيز از اهالى محترم تهران كه از حين ورود تاكنون ـ كه مى‌خواهم صورتاً آنان را وداع كنم، گرچه روحاً و قلباً از آنان و ساير ملت عزيز دور نيستم ـ زحمات فوق‌العاده كشيده و عواطف پرشور از خود نشان دادند، تقدير و تشكر مى‌كنم. من مرهون عواطف همه جناحها و اقشار محترم هستم. خداوند تعالى به آنان استقلال و آزادى و استقامت و صحت عنايت فرمايد و جمهورى عدل اسلامى را براى آنان مستقر فرمايد. لازم است مطالبى را تذكر دهم: 1ـ ملت شجاع بايد توجه داشته باشد كه گرچه استبداد داخلى فرو ريخت و مردم آزادى را لمس كرده‌اند ولى هنوز ريشه‌هاى استعمار امريكا، شوروى، انگلستان و صهيونيسم و ساير دوَل چپاولگر از اين مرز و بوم كاملاً قطع نشده است. بايد همه بدون كوچكترين توقف و ركودى در از بين بردن نفوذ كشورهاى اجنبى با هم متحد شويم. بايد توجه داشت كه شاه، اين مملكت را چنان در دست اجانب قرار داده است كه بايد ساليان دراز با عوارضش مبارزه كرد و ما اگر بخواهيم استقلال حقيقى به دست آوريم، بايد سعى كنيم تمامى اشكال نفوذ امريكا چه اقتصادى و چه نظامى، چه سياسى و فرهنگى را از بين ببريم و من اميدوارم كه ملت ايران به اين مهم هر چه زودتر برسد. 2ـ همه مى‌دانيد كه رمز پيروزى بزرگى كه ملت به آن رسيده است وحدت كلمۀ همه اقشار از مركز تا اقصى بلاد كشور و وحدتِ هدفِ آن برچيده شدن حكومت طاغوتى و قطع ايادى استعمار و استثمارگران بين‌المللى و برپا شدن جمهورى اسلامى بود. اكنون احتياج بيشتر داريم به حفظ اين وحدت كلمه و وحدت مقصد. ملت بزرگ بايد هوشيارانه از بعضى عناصر تفرقه‌افكن كه با شعارهاى فريبنده مى‌خواهند دست اجانب را به كشور مسلمان ما باز كنند و همان اختناق و چپاولگرى را به فرم ديگر برگردانند، احتراز كنند و با تنها گذاشتن آنان و عدم شركت در اجتماعاتشان و با منطق اسلامى تبليغات سوء آنان را خنثى كنند. همه مى‌دانند اين پيروزى از قدرت اسلام است و مسلمين با دادن خون شريف خود آن را به دست آورده‌اند و فرصت‌طلبان مى‌خواهند بدون فعاليت مثبت از آن بهره بردارند و با حيله و حربۀ فريبكارى خود را جا بزنند. ملت ايران بايد با هوشيارى از آنان جلوگيرى كنند. در صورتى كه آزادى بيان و قلم و عقيده براى همگان آزاد مى‌باشد و لكن مردم توطئه را هرگز اجازه نمى‌دهند. 3ـ كارگران كارخانه‌ها و ديگر كارگران و كارمندان و طبقات مستضعف بايد بدانند كه اسلام از بدو ظهور طرفدار آنان بوده و در حكومت عدل اسلامى به آنان اجحاف نمى‌شود و نخواهد شد و كسانى كه با دستور يا ميل و نفع اجانب بين آنان مى‌روند و با پخش اكاذيب فريبنده مى‌خواهند آنان را از اسلام جدا كنند همانها هستند كه بعضى سران آنان در خدمت دربار محمدرضا پهلوى بودند و همۀ آنان آگاهانه يا ناخودآگاهانه در خدمت اجانب هستند. لازم است اين عناصر مفسده‌جو را در بين خودشان و در كارخانه‌ها راه ندهند و از اجتماعات آنان احتراز كنند. من به دولت راجع به مجانى كردن آب و برق و بعضى چيزهاى ديگر فعلاً براى طبقات كم بضاعتى كه در اثر تبعيضات خانمان برانداز رژيم شاهنشاهى دچار محروميت شده‌اند ـ و با برپايى حكومت اسلامى به اميد خدا اين محروميتها برطرف خواهد شد ـ سفارش اكيد نمودم كه عمل خواهد شد. 4ـ ارتش و شهربانى و ژاندارمرى اكنون در خدمت اسلام هستند و از ملت هستند، بايد ملت از آنان پشتيبانى كند و كارى كه موجب آزردگى و دلسردى آنان است انجام ندهند و بايد قواى انتظاميه بدانند كه پس از تصفيه از عناصر فاسده، تمام آنان در پناه اسلام و حكومت عدل با احترام و رفاه زندگى مى‌كنند. ما مى‌دانيم كه شكست دشمن مرهون پيوستن جناحهايى از نيروها و ساير مأمورين دولتى به ملت بود. شما نبايد احساس شكست كنيد بلكه بايد احساس پيروزى كنيد زيرا از ملتيد و در پيروزى آن سهيم هستيد و ما به شما احترام مى‌گذاريم و شما را برادران خود مى‌دانيم. من به ملت ايران اكيداً هشدار مى‌دهم كه دولت بايد ارتش ملى و قوى و با روحيۀ مقتدر داشته باشد تا قدرت بر حفظ كشور داشته باشد. ملت محترم بايد در تقويت روحى ارتش و افسران كوشش كنند و گويندگان و وعاظ محترم نيز در تقويت آنان كوشش نمايند و از حمله به پادگانهاى قواى انتظامى در سرتاسر كشور بايد جداً جلوگيرى شود. امروز حمله به پادگانها مخالفت با انقلاب اسلامى است و بايد از آن احتراز كرد و لازم است كميته‌هاى انقلاب اسلامى در شهرستانها از فرماندهانى كه از جانب ستاد كل ارتش ملى اسلامى تعيين مى‌شوند، جداً پشتيبانى كنند و نيز از رؤساى ديگر قواى انتظامى كه از طرف قواى دولتى تعيين مى‌شوند، پشتيبانى نمايند. 5ـ كميته‌هاى انقلاب اسلامى در تمام شهرستانها موظفند كه به مجرد مسلط شدن دولت بر اوضاع شهرها فعاليتهاى كميته‌ها را به قواى دولتى تسليم كنند و از دخالت در امور دولتى خوددارى نمايند و بايد از همه كميته‌ها در مورد زحماتى كه در اين دورۀ انقلاب كشيده‌اند تشكر كنم. شماها بوديد كه با همت خود آشفتگيها را سامان داديد. 6ـ به تمام اعضاى كميته‌ها و زندانبانها حكم مى‌كنم كه با زندانيان ـ هر كه باشد ـ به طور انسانيت و اسلاميت رفتار كنند و از آزار و مضيقه و رفتار خشن و گفتار ناهنجار خوددارى كنند كه در اسلام و حكومت عدل اسلامى اين امور ممنوع و محكوم است و به بستگان زندانيان در روز معيّنى با مقررات، اجازه ملاقات دهند. 7ـ كراراً گفتم و باز تكرار مى‌كنم، كسى حق ندارد به منزل مردم حمله كند و وارد منزل آنان شود و اگر اطلاع پيدا شد كه مجرمى در منزلى است مراقبت از فرار او كنند و به مقامات مسئول اطلاع دهند كه با موازين او را دستگير نمايند. علاقه‌مندان به نهضت بايد از اينگونه اعمال اجتناب كنند. مردم بايد روى موازين شرعيه عمل نمايند. 8ـ طولانى بودن اعتصابات موجب بحرانهايى شده است كه لازم است مردم براى همراهى به طبقۀ مستمند از گرانفروشى در ارزاق عمومى احتراز كنند و ارزاق مورد احتياج عموم را به قيمت ارزان بفروشند. اين يك عمل انسانى و اسلامى است كه اينجانب از عموم انتظار دارم. خداوند متعال براى اين انساندوستى به آنان بركت و رحمت عنايت مى‌فرمايد. 9ـ كراراً سفارش علماى اعلام و ائمۀ جماعت محترم و خطباى ارجمند و ساير خدمتگزاران به شريعت مطهره را نموده‌ام. لازم است ملت معظم بداند كه اگر خداى نخواسته خللى در موقعيت اين جماعت ـ كه پاسداران اسلام و قرآن هستند ـ وارد شود، اجانب چپاولگر به آمال خود خواهند رسيد و رشتۀ امور از دست خواهد رفت. روشنگرى اين قشر محترم بود كه ملت را با روحيه اسلامى به هيجان آورد. خدمت اين طبقه را نبايد فراموش كرد و اكنون نيز با كمك اين طبقه است كه در تمام كشور، اوضاع رو به آرامش است. من توصيه مى‌كنم حتى نسبت به كسانى كه به من اهانت نموده‌اند نبايد تعرض شود. من از روحانيت مى‌خواهم با برادران خود در جهت گسترش مبانى مبارزاتى همكارى كنند و با آنان با مهربانى رفتار نمايند. من همه افرادى را كه از من غيبت كرده يا به من اهانت نموده‌اند، عفو نمودم و از خداى تعالى براى همه طلب عفو مى‌كنم و تقاضا دارم كه آقايان ائمۀ جماعت را ـ كه از قرار مسموع تشريف نياورده‌اند ـ به مسجد دعوت نمايند و احترام آنان را حفظ كنند. البته حساب كسانى كه معلوم است در خدمت دستگاه ظلم بوده‌اند جداست. 10ـ در مطبوعات كه بعد از انقلاب اسلامى خود را در خدمت انقلاب و مسير ملت معرفى مى‌كنند، مطالب و مقالاتى درج مى‌شود كه برخلاف مسير انقلاب اسلامى است و اين موجب نارضايتى و ناراحتى ملت را فراهم نموده، كراراً مراجعه مى‌شود كه اينجانب اقدامى بنمايم، من متأسفم از اين امر، به آنان و جميع رسانه‌هاى تبليغاتى نصيحت مى‌كنم كه اين جانبازى والاى ملت بود كه با اتكال به اسلام و قوّت ايمان به خداى متعال شما را از آن اسارت و نكبت پنجاه ساله رهايى بخشيد. اكنون سزاوار نيست كه خلاف رضاى ملت رنجديده و بر خلاف انقلاب اسلامى سمپاشيهايى بكنيد كه نفع آن را جز اجانب و چپاولگران و خدمتگزاران آنها احدى نبرد. من نصيحت خود را تكرار مى‌كنم و صلاح مطبوعات را در آن مى‌دانم كه تحت تأثير راست و چپ و شرق و غرب واقع نشده و خود را در مسير انقلاب اسلامى قرار دهند. شما خود بهتر از هر كس بايد بدانيد كه ملت قيام كرده است تا غبار فرهنگهاى استعمارى را از خود بزدايد. ما بايد عقايد استعمارى را با هر شكل و فرمش در نطفه خفه كنيم و ايمان مردم را كه ابرقدرتها را به زانو درآورد از آنان جدا نسازيم. اميدوارم نصيحت اين درد چشيده را بشنويد، چنانچه اين نصيحت را به آن جوانان و طبقه‌اى كه در اين موقع حساس موجب تفرقه مى‌شوند، مى‌كنم. من خوف آن را دارم كه اين تفرقه‌اندازيها به ضرر ملت رنج ديده و زيان خود آنان تمام شود. من از روزگار سياه اختناق و اسارت بيمناكم. من از اين گرايشهاى غربى و شرقى متأسفم. فرزندان من! به آغوش اسلام برگرديد و از فرهنگ غنى اسلام بهره برداريد، گول آنانى را كه جز مكيدن خون ملتهاى مستضعف، مقصدى ندارند نخوريد، و از مسير انقلاب اسلامى خارج نشويد كه خير شما و ملت شما در آن است. 11ـ به خواست خداوند متعال به زودى درباره شكل حكومت، رفراندم خواهد شد. لازم است تذكر دهم آنچه اينجانب به آن رأى مى‌دهم «جمهورى اسلامى» است و آنچه ملت شريف ايران در سرتاسر كشور با فرياد از آن پشتيبانى نموده است همين «جمهورى اسلامى» بوده است، نه يك كلمه زياد و نه يك كلمه كم. من از ملت شريف انتظار دارم كه به «جمهورى اسلامى» رأى دهند كه تنها اين، مسير انقلاب اسلامى است و كسانى كه مخالف هستند آزاد و مختارند كه اظهار مخالفت نمايند و علماى اعلام شهرستانها و قرا و قصبات و خود ملت مكلفند كه نگذارند كسى سلب آزادى از كسى بكند و مراقبت كنند آزادانه هر كس رأى خود را بدهد. 12ـ بايد هر چه سريعتر به وضع جنايتكاران رژيم فاسد رسيدگى شود و در دادگاههاى فوق‌العادۀ انقلابى ـ مردمى علناً آنان را محاكمه كرده و به مجازات برسانيم تا مردم ستمديدۀ ما از وضع آنان مطلع شده و مطمئن شوند افرادى كه آنان را در طول دوران سياه استبداد اذيت و آزار كرده بودند، چگونه به جزاى اعمال خود مى‌رسند. 13ـ بايد تمام ادارات از نخست‌وزيرى تا كوچكترين اداره از تجمل‌پرستى و اسراف و كاغذبازى بپرهيزند و كار مردم را سريعاً انجام دهند. البته مردم شريف مى‌دانند كه وزارتخانه‌ها و ادارات در جمهورى اسلامى بايد از بُن ¹

تغيير كند تا از فرم غربى و سلطنتى درآمده و به صورتى انسانى و اسلامى درآيد. 14ـ من با كمال تواضع از كسانى كه در ورود اينجانب با تلگراف يا نامه تفقد و لطف فرموده‌اند تشكر صميمانه مى‌كنم و از اينكه به واسطۀ كثرت نامه‌ها و تلگرافات و اشتغال جانفرسا و كمى وقت و فرصت نتوانستم جواب بدهم عذر مى‌خواهم. من در خدمت همه هستم و طلب عفو از همگان مى‌كنم. خداوند متعال به اسلام و ملت اسلام عظمت و قدرت مرحمت فرمايد. والسلام عليكم و رحمة‌اللّه‌ و بركاته. روح‌اللّه‌ الموسوى الخمينى

1. ـ ريشه، اصل.