بسماللّه الرحمن الرحيم برترى تهذيب اخلاق بر تحصيل من اميدوارم كه خواهران و برادرانى كه در مدرسۀ عالى شهيد مطهرى ـ رحمهاللّه ـ هستند و مشغول تحصيل و تبليغ هستند توجه داشته باشند كه مدرسه به اسم شهيدى است كه براى اسلام مفيد بود و نوشتههاى او و گفتار او مربى جوانان ما هست، و بايد باشد. شما خواهرها و برادرها كه در اين مدرسه هستيد برنامهتان را آنطور تنظيم كنيد كه از بين شما مطهرى ها، يا يك مطهرى، پيدا بشود. عزمتان جزم اين معنا باشد، و توجهتان به خدا و اعمالتان خالص براى خداى تبارك و تعالى. جديت كنيد كه در آن مدرسه كه هستيد تحصيل كنيد. و بالاتر از تحصيل، تهذيب اخلاق [است]. اسلامى باشيد و علوم اسلامى را با نفوس اسلامى تكميل كنيد. در كنار تحصيل جدى در احكام اسلام و معارف اسلاميه، تهذيب اسلامى داشته باشيد. مدرسههاى علمى و دينى و تمام مدارسى كه در آن تحصيل مىشود، چه تحصيلات علوم دينى باشد يا تحصيلات ديگر، در رأس برنامههايشان در اين جمهورى اسلامى بايد اين معنا باشد كه مهذَّب باشند، قبل از اينكه عالِم هستند. مهذب باشند، قبل از اينكه محصل هستند. در مدارس، همۀ مدارس سرتاسر كشور، لازم است كه اشخاصى كه مهذب هستند و علما و گويندگانى كه راه حق را تا آن اندازه كه قدرت داشتند پيمودهاند در اين مدارس بروند و حوزۀ اخلاقى و حوزۀ تهذيب و حوزۀ معارف اسلامى تشكيل بدهند، كه در كنار تحصيلات علمى، تهذيب اسلامى و اخلاق اسلامى باشد. اگر تهذيب اسلامى در مدارس نباشد، چه مدارس دينى و چه مثل ساير دانشگاهها، كه آنها هم باز مدارس اسلامى و دينى هستند، بايد توجه كنند كه معلمانى كه در اين مدارس هستند و كسانى كه در اين مدارس تبليغ مىكنند يا صحبت مىكنند اشخاصى باشند كه صد در صد اسلامى و معتقد به احكام اسلام و عقايد اسلامى باشند، كه كسانى كه پيش آنها تربيت مىشود تربيتهاى اسلامى با تهذيبهاى اسلامى باشد. و شما بدانيد كه چنانچه عالِم، هر عالِمى باشد، تهذيب اسلامى و اخلاق اسلامى پيدا نكند، براى اسلام مضر است، كه نافع نيست. آنقدرى كه از زبان و قلم اشخاصى كه تعهد به اسلام نداشتهاند و انحراف داشتهاند كشور ما صدمه ديده است از توپ و تانك و از محمدرضا و پدرش صدمه نديده است. صدمۀ اينها صدمۀ روحى است. صدمۀ روحى بالاتر از صدمات جسمى است. چنانچه عالِم مهذب نباشد، ولو اينكه عالِم به احكام اسلام باشد، ولو اينكه عالِم به توحيد باشد اگر مهذب نباشد، براى خودش و براى كشورش و براى ملتش و براى اسلام ضرر دارد كه نفع ندارد. اگر بخواهيد خدمتگزار اسلام باشيد، خدمتگزار ملت اسلامى باشيد، و اسير در دست ابر قدرتها و آنها كه پيوند با ابر قدرتها دارند نباشيد، بايد دانشگاه و فيضيه و همۀ آنها كه مربوط به دانشگاهند و همۀ آنها كه مربوط به فيضيه هستند در رأس برنامههاى تحصيلىشان برنامۀ اخلاقى و برنامههاى تهذيبى باشد؛ تا امثال مرحوم مطهرى ـ رحمهُاللّه ـ را به جامعه [تقديم] كند. و اگر خداى نخواسته بر خلاف باشد، آن وقت افرادِ مقابلِ اين افراد را به جامعه مىفرستد؛ و اينها جامعه را به فساد مىكشند و مردم را به اسارت. اساتيد وابسته، منشأ تمام بدبختيها آنقدر كه كشور ما از دانشگاه و فيضيه صدمه ديده است از جاهاى ديگر نديده است. بايد هر دو اينها مهذب باشند. علماى اسلام و اساتيد دانشگاه با هم پيوند داشته باشند، تفاهم داشته باشند، كه اين دو محل را محل اسلامى كنند. و معلمهايى كه انتخاب مىشوند در دانشگاه بخصوص و در ساير جاها معلمهاى متعهد باشند؛ و معلمهايى باشند كه نه فكر آنها طرف شرق باشد، و نه دست آنها طرف غرب دراز باشد. چنانچه در بين معلمين ما شرقى يا غربى باشد، اين كشور ما يا گرايش به شرق پيدا مىكند، يا گرايش به غرب پيدا مىكند؛ و از محتواى جمهورى اسلامى، كه شعارش نه شرقى و نه غربى است، تهى مىشود. اعتنا [نكنيد] به اينكه بعضى از اشخاص مىگويند كه نبايد اينطور تهذيبها بشود؛ و بايد آزاد و سر خود هر كس هر جا مىخواهد برود. هر معلمى بخواهد جوانها و بچههاى ما را هر جور تربيت كند اين انحراف است؛ بر خلاف تعاليم عاليۀ اسلام است. اسلام آنقدر كه به تهذيب اين بچههاى ما و جوانهاى ما كوشش دارد به هيچ چيز كوشش ندارد. اسلام اصلاً براى آدم ساختن آمده است. اين مكتبهاى انحرافى آدم را از آدميتش بيرون مىكند؛ كشور ما را به جايى مىرساند كه يا پناه به شرق و كمونيست ببرد؛ يا پناه به غرب و امريكا. و منشأ تمام اين بدبختيها اين اساتيدى بودند كه متعهد نبودند، و زير دست آنها افرادى بيرون آمدند كه آن افراد جامعۀ ما را به هلاكت رساندند و مملكت ما را و سران مملكت ما را با شرق يا با غرب متصل كردند. مهمتر چيزى كه براى كشور ما لازم است تعهد اسلامى و تهذيب اسلامى است. اگر اين يك سنگر صحيح بشود و سنگر دانشگاه و فيضيه يك سنگر اسلامى باشد، ديگر ساير ملت به اين طرف يا آن طرف نخواهند گراييد؛ و با صراط مستقيم راه انسانيت و راه اسلاميت و راه استقلال و راه آزادى را طى مىكنند. من از خداى متعال خواستارم كه توفيق به همۀ شما خواهران و برادران بدهد، و همۀ شما در راه هدف، كه همان اسلام است، در راه هدف اعلى كه اللّه است، قدم برداريد؛ و ديگران را به همان راه هدايت كنيد؛ كه اين راه مستقيم انسانيت است؛ و خداى تبارك و تعالى ما را هدايت كند به اين صراط مستقيم. والسلام عليكم
عنوان :
اهمیت تهذیب نفس و تقدم آن بر تعلیم
مرجع :
صحیفه امام (۱۴) صفحه ۱۸۸
مکان :
تهران، حسینیه جماران
تاریخ :
۱۳۵۹-۱۲-۱۰
حضار :
اقشار مختلف مردم کارکنان مدرسه شهید مطهرى اعضاى انجمن اسلامى مدارس دخترانه دامغان و سمنان